Bệnh dịch tả gà, hay Newcastle, là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với gia cầm. Bệnh có khả năng lây lan nhanh, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và điều trị bệnh dịch tả gà theo tiêu chuẩn khoa học.
1. Nguyên Nhân Gây Bệnh Dịch Tả Ở Gà
Bệnh dịch tả gà do virus Newcastle (Newcastle Disease Virus – NDV) thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Virus này có nhiều chủng khác nhau, từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng.
Các yếu tố khiến virus dễ phát tán:
- Môi trường chăn nuôi kém vệ sinh.
- Tiếp xúc trực tiếp giữa gà khỏe và gà bệnh.
- Virus tồn tại lâu trong phân, thức ăn, nước uống nhiễm bệnh.
- Các loài chim hoang dã có thể mang virus từ nơi này sang nơi khác.
2. Triệu Chứng Bệnh Dịch Tả Ở Gà
Bệnh có thể biểu hiện theo ba thể khác nhau: quá cấp tính, cấp tính và mãn tính.
Thể Quá Cấp Tính:
- Gà đột ngột chết mà không có triệu chứng rõ ràng.
- Tỷ lệ tử vong có thể lên đến 100% nếu không can thiệp kịp thời.
Thể Cấp Tính:
- Gà bỏ ăn, lông xù, đứng tụm lại, yếu ớt.
- Khó thở, thở khò khè, chảy nước mũi, tiêu chảy phân xanh hoặc trắng.
- Gà mái giảm sản lượng trứng, trứng có vỏ mỏng hoặc biến dạng.
Thể Mãn Tính:
- Gà bị liệt chân, vẹo cổ, mất thăng bằng khi di chuyển.
- Có dấu hiệu thần kinh, quay vòng tròn hoặc mổ loạn xạ.
3. Đường Lây Lan Của Bệnh
Virus Newcastle lây lan chủ yếu qua:
- Tiếp xúc trực tiếp: Giữa gà bệnh và gà khỏe.
- Không khí: Virus theo các giọt nước bọt, phân gà, dịch tiết hô hấp.
- Dụng cụ chăn nuôi nhiễm bệnh: Chuồng trại, máng ăn, nước uống.
- Con người, phương tiện vận chuyển: Quần áo, giày dép, xe cộ di chuyển giữa các trại.
4. Phương Pháp Chẩn Đoán Bệnh Dịch Tả Gà
Quan sát triệu chứng lâm sàng:
- Gà có dấu hiệu hô hấp bất thường, tiêu chảy, thần kinh yếu.
Mổ khám gà bệnh:
- Khí quản xuất huyết.
- Dạ dày tuyến có vết loét, xuất huyết.
- Manh tràng có hoại tử, niêm mạc ruột sưng đỏ.
Nếu chưa chắc chắn, cần gửi mẫu bệnh phẩm đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm PCR, ELISA hoặc nuôi cấy virus.
5. Cách Điều Trị Bệnh Dịch Tả Ở Gà
Hiện tại, bệnh dịch tả gà chưa có thuốc đặc trị, nhưng có thể áp dụng các biện pháp sau để kiểm soát bệnh:
Giai Đoạn Đầu Bệnh:
- Dùng kháng thể Newcastle: Tiêm kháng thể hoặc cho gà uống kháng thể Gumboro + Newcastle để tăng cường miễn dịch.
- Bổ sung điện giải, vitamin: Giúp gà giảm mất nước, tăng đề kháng.
Giai Đoạn Bệnh Nặng:
- Kháng sinh phòng bội nhiễm:
- Ampi-Coli Extra: 1g/2 lít nước/ngày.
- Amcoli-Forte: 1g/2 lít nước/ngày.
- Dùng liên tục 3-5 ngày để tránh nhiễm khuẩn thứ phát.
- Chống suy hô hấp: Sử dụng thuốc có chứa Bromhexine, Tylosin giúp thông đường hô hấp.
- Dùng thuốc bổ gan, giải độc: Hỗ trợ chức năng gan, giúp gà thải độc tốt hơn.
Hỗ Trợ Hồi Phục:
- Dùng men tiêu hóa giúp ổn định đường ruột.
- Cung cấp thức ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như cám tổng hợp, rau xanh.
6. Cách Phòng Ngừa Bệnh Dịch Tả Gà
Tiêm Phòng Vắc Xin Newcastle
- Gà 3-5 ngày tuổi: Nhỏ vắc xin Lasota lần 1.
- Gà 21-28 ngày tuổi: Nhỏ vắc xin Lasota lần 2 hoặc tiêm vắc xin hệ dầu.
- Gà trên 2 tháng tuổi: Tiêm vắc xin nhắc lại sau mỗi 3-6 tháng.
Vệ Sinh Chuồng Trại
- Định kỳ phun thuốc sát trùng (Formol 2%, Virkon, Bencocid).
- Xử lý phân gà, rác thải chăn nuôi tránh lây nhiễm chéo.
- Kiểm soát chim hoang, động vật gặm nhấm có thể mang virus.
Quản Lý Đàn Gà
- Nhập gà giống từ nguồn uy tín, có kiểm dịch.
- Nuôi cách ly gà mới nhập ít nhất 2 tuần trước khi nhập đàn.
- Không để người ngoài vào khu chăn nuôi để tránh lây nhiễm từ môi trường khác.
7. Một Số Câu Hỏi Thường Gặp
Gà bị dịch tả có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Không có thuốc đặc trị, nhưng nếu phát hiện sớm và áp dụng phác đồ điều trị đúng, gà có thể giảm tỷ lệ chết và phục hồi.
Dịch tả gà có lây sang người không?
Virus Newcastle không gây bệnh nguy hiểm cho người, nhưng có thể gây viêm kết mạc nhẹ nếu tiếp xúc trực tiếp.
Khi nào nên tiêu hủy đàn gà?
Nếu tỷ lệ chết cao trên 80%, cần tiêu hủy đàn gà theo hướng dẫn của cơ quan thú y để tránh lây lan diện rộng.
Kết Luận
Bệnh dịch tả gà là một trong những bệnh nguy hiểm nhất với khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ chết cao. Chủ trại cần có biện pháp phòng ngừa vắc xin nghiêm ngặt, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, và áp dụng đúng phương pháp điều trị để hạn chế thiệt hại. Việc nắm vững các kiến thức này sẽ giúp người chăn nuôi bảo vệ đàn gà và đảm bảo hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi.
Theo dõi Máy Ấp Trứng Hào Quang ngay hôm nay để cập nhật thêm những kiến thức bổ ích về chăn nuôi gia cầm! Hãy không bỏ lỡ các thông tin hữu ích, mẹo chăm sóc, và những kỹ thuật nuôi dưỡng hiệu quả giúp bạn tối ưu hóa sản xuất và nâng cao lợi nhuận. Chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn trong hành trình chăn nuôi thành công!
