Chim bồ câu Pháp là một trong những giống chim bồ câu được ưa chuộng nhất hiện nay bởi khả năng sinh sản tốt, thịt thơm ngon và giá trị kinh tế cao. Bài viết này Máy Ấp Trứng Hào Quang sẽ cung cấp cho bạn kỹ thuật nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản hiệu quả, bao gồm cách chăm sóc, xây dựng chuồng trại và phòng bệnh.
1. Giới thiệu về giống chim bồ câu pháp
Trong việc nuôi chim bồ câu để lấy thịt, giống bồ câu Pháp là sự lựa chọn hàng đầu vì chúng là giống chim chuyên cung cấp thịt nổi tiếng. Mỗi năm, một cặp bồ câu Pháp có thể sinh sản 8-9 lứa, trọng lượng chim ra ràng (28 ngày tuổi) dao động từ 530-580g/con. Chim bồ câu Pháp có khả năng thích ứng tốt với các điều kiện khí hậu ở Việt Nam, tỷ lệ nuôi sống chim cao từ khoảng 94-99%.
Thịt của chim bồ câu thường được sử dụng để nấu cháo hoặc hầm thuốc bắc để tăng cường sức khỏe. Theo nghiên cứu y học cổ truyền, thịt bồ câu có tính bình, vị hơi mặn, chất dinh dưỡng phong phú, thơm ngon, có vị ngọt và là loại thực phẩm tốt cho người già, trẻ em, người bệnh và phụ nữ mang thai.
Trứng bồ câu chứa protein 9,5%, chất béo 6,4%, các hợp chất đường và calci, sắt, phốt pho... Thịt chim bồ câu được nổi tiếng với tác dụng bổ thận, kích thích vị giác, tốt cho sức khỏe, cải thiện tuần hoàn máu, phù hợp cho người gầy yếu, suy nhược, thiếu hụt năng lượng, hoặc gặp vấn đề về giấc ngủ, thần kinh suy nhược, dinh dưỡng không tốt...
Trong y học cổ truyền, chim bồ câu được sử dụng với tên gọi cáp điểu hoặc gia cáp, bao gồm thịt (cáp điểu nhục) và tiết (cáp điểu huyết). Đôi khi trứng chim (cáp điểu noãn) cũng được sử dụng. Vì những đặc tính quý giá này, thịt chim bồ câu có giá trị cao trên thị trường: giống bán ra trung bình khoảng 600 ngàn đồng/cặp, còn chim ra ràng 120 ngàn đồng/cặp.
Để thành công trong mô hình chăn nuôi Bồ câu Pháp sinh sản, người nuôi cần am hiểu kỹ thuật, phương pháp chọn giống, chương trại, chăm sóc và phòng bệnh cho Bồ câu. Điều này tác động đến năng suất sinh sản của chim bồ câu và cả khả năng mở rộng quy mô trang trại.
2. Cách lựa chọn giống chim bồ câu
Chim Bồ câu Pháp xuất xứ từ Pháp và được nhập khẩu vào Việt Nam vào những năm đầu của thế kỷ 20. Bồ câu Pháp khác biệt với bồ câu Việt Nam ở kích thước lớn hơn và có dạng đi vểnh đuôi.
Khi lựa chọn chim Bồ câu làm giống, cần đảm bảo chúng khỏe mạnh, lông mượt, không mắc bệnh tật, dị tật, lanh lợi và cần chú ý đến những điểm sau:
- Chọn chim trống: Đầu to, cơ thể cân đối, mỏ ngắn, vòng cườm cổ phình to và biết gù mái, khoảng cách giữa 2 xương chậu hẹp. Vấn đề về dị tật hoặc chim yếu không lanh lợi không nên được chọn.
- Chọn chim mái: Bà con hãy lựa chọn chim mái có lông bụng dày và mượt, đầu nhỏ và xương chậu rộng. Khi chọn giống, nên ưu tiên những cặp chim đã được ghép đôi và có khoảng 3 tháng tuổi.
Chim Bồ câu Pháp giống sinh sản tốt khi kết hợp với kỹ thuật chăm sóc chu đáo, có thể đẻ từ 8-12 lứa mỗi năm, mỗi lứa 2 trứng. Để đảm bảo chất lượng con giống, hãy mua từ những trang trại, cơ sở có uy tín, kinh nghiệm lâu năm trong việc chăn nuôi bồ câu.
Tại đây, bà con sẽ được hướng dẫn từ những kinh nghiệm thực tế trong chăn nuôi, hỗ trợ về kỹ thuật nuôi, chăm sóc và phòng trị bệnh hiệu quả nhất.
3. Thiết kế chuồng nuôi chim bồ câu
Thiết kế chuồng nuôi cho chim bồ câu cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo môi trường sống tốt cho chim. Đối với việc nuôi thả tự do, chuồng cần có mái che chống mưa và nắng, cũng như cung cấp ổ cho chim mái đẻ trứng.
Trong trường hợp nuôi chim để sinh sản và khai thác thịt, cần có các loại chuồng nuôi khác nhau. Khi xây dựng chuồng, nên sử dụng tre chẻ thành nan và ghép lại để tạo nên không gian chuồng.
Chuồng cần có ánh sáng tự nhiên, thoáng mát, khô ráo, sạch sẽ, tránh gió lùa và tiếng ồn. Hãy chia chuồng thành các khu vực nhỏ để đặt cặp chim, mỗi khu vực có kích thước chiều cao 40cm, chiều sâu 40cm, chiều rộng 50cm. Mỗi ô chuồng cần có 2 ổ đẻ và ấp trứng ở trên, và 1 ổ nuôi con ở dưới. Phía trước mỗi ô cần có lỗ lớn để chim có thể ra vào dễ dàng. Máng ăn và máng uống nên làm từ gỗ hoặc chất dẻo, tránh sử dụng kim loại để đảm bảo vệ sinh.
Chuồng riêng cho từng cặp chim (dành cho chim sinh sản từ 6 tháng tuổi trở lên): Mỗi cặp chim sinh sản cần một ô chuồng riêng biệt với các đầy đủ tiện nghi như ổ đẻ, máng ăn, máng uống và máng đựng thức ăn bổ sung. Kích thước của mỗi ô chuồng: Chiều cao 40cm, chiều sâu 60cm, chiều rộng 50cm.
Chuồng nuôi chung: được chia thành 2 loại: Chuồng nuôi chim hậu bị sinh sản (từ 2-6 tháng tuổi): Kích thước của một gian: Chiều dài 6m, chiều rộng 3,5m, chiều cao 5,5m (bao gồm mái). Mỗi phần của chuồng được thiết kế riêng biệt cho máng ăn, máng uống, ổ đẻ và máng đựng thức ăn bổ sung.
Chuồng chăn nuôi chim thịt (nuôi chim thương phẩm từ 21-30 ngày tuổi) có mật độ chim dày hơn 45-50 con/m2, không có ổ đẻ, không có máng ăn (chim phải được cho ăn trực tiếp), ánh sáng tối thiểu. Đảm bảo thiết kế chuồng nuôi phải phù hợp với mục đích nuôi chim và đảm bảo môi trường sống tốt nhất cho chúng.
* Các thiết bị nuôi chim bồ câu:
Ổ chim: Sử dụng để chim đẻ, ấp trứng và chăm sóc con. Trong giai đoạn nuôi con, mỗi cặp chim bồ câu cần hai ổ: ổ đẻ ở trên và ổ nuôi con ở dưới. Ổ đẻ có thể được làm từ gỗ hoặc chất dẻo, cần đảm bảo khô ráo, sạch sẽ và thuận tiện cho việc vệ sinh thường xuyên, có thể sử dụng rơm làm lót. Kích thước của ổ: Đường kính 20cm - 25cm, chiều cao 7cm - 8cm.
Máng ăn: Kích thước máng ăn cho một cặp chim bố mẹ: Chiều dài 15cm, chiều rộng 5cm, chiều sâu 5cm - 10cm.
Máng uống: Để cho cặp chim bố mẹ uống nước, bạn có thể sử dụng đồ hộp hoặc cốc nhựa với kích thước phù hợp như đường kính 5-6cm và chiều cao 8-10cm.
Mật độ nuôi chim: Nếu nuôi nhốt trong ô chuồng, mỗi ô chuồng là một cặp chim sinh sản. Nếu nuôi thả trong chuồng, mật độ là 6-8 con/m2 chuồng. Khi chim non đạt 28 ngày tuổi và tách mẹ, mật độ nuôi tăng lên gấp đôi so với nuôi chim sinh sản (10-14 con/m2).
4. Các loại thức ăn dinh dưỡng cho chim và thời gian cho chim ăn
- Thức ăn chủ yếu: Chim bồ câu thường ăn các loại hạt thực vật như đỗ, ngô, thóc, gạo... và thức ăn đã được chế biến chứa nhiều chất khoáng và vitamin cần thiết.
- Đậu: Bao gồm đỗ xanh, đỗ đen, đỗ tương... Đặc biệt, đỗ tương chứa nhiều chất béo nên cần cho ăn một cách hợp lý sau khi rang.
- Thức ăn cơ bản: Thóc, ngô, gạo, cao lương... Trong đó, ngô là thành phần chính. Thức ăn cần phải được đảm bảo là sạch, chất lượng tốt, không có mốc, không có mọt.
- Hạt sỏi: Chim bồ câu cần hạt sỏi nhất định để hỗ trợ tiêu hoá. Kích thước hạt: dài 0,5-0,8mm, đường kính 0,3-0,4mm. Sỏi nên được đặt trong máng riêng kèm muối và khoáng Premix.
- Phối trộn thức ăn: Thức ăn bổ sung (trong máng riêng): Khoáng Premix: 85%; NaCl: 5%; Sỏi: 10%. Thường thì hạt đậu đỗ chiếm khoảng từ 25 đến 30%; còn ngô và gạo chiếm từ 70 đến 75%. Cung cấp liên tục trong máng cho chim ăn tự do.
* Thời gian cho ăn thích hợp:
Chim cần được cho ăn vào thời gian cố định trong ngày, 2 lần: sáng từ 8-9h và chiều từ 14-15h. Định lượng: Lượng thức ăn cần phụ thuộc vào loại chim, thường là khoảng 1/10 trọng lượng cơ thể:
- Chim 2-5 tháng tuổi: 40-50g thức ăn/con/ngày.
- Chim sinh sản (6 tháng tuổi trở lên):
- Khi nuôi con: 125-130g thức ăn/đôi/ngày.
- Không nuôi con: 90-100g thức ăn/đôi/ngày.
Chim bồ câu không có nhu cầu nước uống lớn, nhưng cần phải có đủ nước để uống tự do. Nước uống của chúng cần phải sạch sẽ, không có màu, không mùi và phải được thay đổi hàng ngày. Có thể bổ sung Vitamin và kháng sinh vào nước khi cần thiết, trung bình mỗi chim bồ câu cần 50-90ml nước mỗi ngày.
5. Cách nuôi dưỡng và chăm sóc chim bồ câu
Sau khi ghép đôi thành công, khi chim quen với chuồng và ổ, chúng sẽ bắt đầu đẻ trứng. Trước khi chim đẻ, việc chuẩn bị ổ rất quan trọng (chỉ sử dụng một ổ). Sử dụng rơm khô, sạch sẽ và dài để lót ổ; trong những lứa đầu tiên, chim thường có thói quen làm vãi rơm gây vỡ trứng, do đó nên bện một lớp rơm lót vừa khít với đường kính của ổ. Khi chim ấp trứng, cần tạo ra môi trường yên tĩnh, đặc biệt là khi chim ấp lần đầu, để giảm thiểu tầm nhìn, âm thanh và ánh sáng, giúp chim tập trung vào quá trình ấp trứng.
* Nuôi dưỡng chim theo từng giai đoạn:
- Trong giai đoạn nuôi con (từ khi nở đến 28 ngày tuổi), việc thay lót ổ thường xuyên là cần thiết. Sau khoảng 18-20 ngày, chim sẽ nở từ trứng. Nếu có trường hợp trứng nở muội mà chim không đạp vỏ trứng để chui ra, người chăm sóc cần can thiệp bằng cách bóc vỏ trứng để chim non không bị ngạt trong trứng.
- Trong giai đoạn nuôi con (từ khi nở đến 28 ngày tuổi), việc thay lót ổ thường xuyên (2-3 ngày/lần hoặc có thể 1 tuần/lần) để tránh tích tụ phân trong ổ, vì đây là môi trường lý tưởng cho ký sinh trùng, vi khuẩn và virus phát triển.
- Khi chim non được 7-10 ngày, có thể tiến hành cho chim vào ổ đẻ thứ hai. Sau khi tách mẹ, ổ đẻ được rửa sạch, phơi khô để sẵn sàng cho lứa đẻ tiếp theo. Khi chim đạt 28-30 ngày tuổi, ta có thể tách chúng ra khỏi mẹ.
Sau khi rời ổ, chim non sẽ bước vào giai đoạn tự đi lại, tự ăn. Giai đoạn này chim còn yếu, khả năng miễn dịch và tiêu hóa kém, dễ mắc bệnh. Do đó, việc chăm sóc và nuôi dưỡng đặc biệt quan trọng. Cần bổ sung Vitamin A, B, D, các chất kháng sinh vào nước uống để tăng cường sức khỏe xương, hỗ trợ tiêu hóa và phòng tránh các bệnh khác. Trong giai đoạn ban đầu, một số con có thể chưa quen với cuộc sống tự lập và không biết cách ăn uống, do đó người chăm sóc cần kiên nhẫn hướng dẫn chim non.
Để nuôi béo chim bồ câu cho thịt: cần tách mẹ khi chúng được 20-21 ngày tuổi (khi khối lượng cơ thể đạt 350-400g/con) và dùng chế biến thức ăn để tăng cân: ngô (80%) và đậu xanh (20%). Thức ăn được nghiền nhỏ, viên nhỏ sau đó ngâm cho mềm và sấy khô để đảm bảo tỷ lệ thức ăn/nước: 1:1. Liều lượng: 50-80g/con; cho chim ăn 2-3 lần/ngày; dùng tay nhét thức ăn vào miệng chim hoặc sử dụng máy nhồi thức ăn. Khoáng chất tự do được bổ sung, cùng với các loại vitamin và thuốc bổ khác qua nước uống.
6. Cách phòng và điều trị bệnh cho chim bồ câu
Chim bồ câu tỏ ra khá kháng với các dịch bệnh, tuy nhiên, nếu chúng được nuôi trong một không gian hẹp cùng đàn thì nguy cơ mắc bệnh là rất cao. Để đảm bảo sức khỏe và khả năng kháng bệnh tốt cho chim bồ câu, trước hết chúng cần được chăm sóc trong môi trường lý tưởng và được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
Nên tiêm vắc xin phòng bệnh cho chim 3 lần mỗi năm. Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ cho chuồng trại của chim bồ câu. Nên thực hiện việc dọn dẹp và vệ sinh chuồng định kỳ sau mỗi 2-3 tháng, bao gồm sửa chữa, thay mới các vật dụng hỏng, làm sạch phân và thay ổ lót, cũng như sử dụng thuốc sát trùng để làm sạch chuồng.
Vệ sinh máng ăn và máng uống: hàng ngày cần rửa sạch máng uống để tránh việc chim uống nước bẩn hoặc nước nhiễm men do thức ăn đọng lại trong máng. Lồng vận chuyển chim cũng có thể là nguồn lây nhiễm bệnh cho chim, vì vậy sau khi sử dụng cần phải lau rửa và sát trùng lồng kỹ càng.
Hạn chế cho chim tiếp xúc với những loài chim lạ trong chuồng. Tránh để phân chim lan ra khắp nơi. Đề phòng chuột, mèo, chó,... tấn công chim. Có một số bệnh thường gặp ở chim bồ câu như: bệnh kẹt trứng, trứng vỏ mềm, bệnh cầu trùng, bệnh đậu mùa, bệnh herpes virus đường hô hấp,... Cần theo dõi kỹ lưỡng và nếu phát hiện chim mắc bệnh, nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ sở chăm sóc chim để được tư vấn về loại thuốc phù hợp.
Kết luận
Nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, người nuôi cần có kiến thức và kỹ thuật chuyên môn để đảm bảo thành công.
- Việc nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản thành công đòi hỏi sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:
- Chuẩn bị chuồng trại phù hợp: Chuồng trại cần đảm bảo thông thoáng, sạch sẽ, đủ ánh sáng và có độ cao thích hợp.Chọn giống chim bố mẹ khỏe mạnh: Chọn chim có ngoại hình đẹp, không dị tật, di truyền tốt, có khả năng sinh sản cao.Cung cấp thức ăn đầy đủ dinh dưỡng: Thức ăn cần đa dạng, bao gồm ngũ cốc, hạt đậu, rau xanh, bổ sung thêm vitamin và khoáng chất.
- Chăm sóc chim cẩn thận: Theo dõi sức khỏe chim thường xuyên, phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời.
Nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản thành công cần áp dụng kỹ thuật đúng đắn, chú trọng chuồng trại, chọn giống, chăm sóc, dinh dưỡng, thu hoạch trứng và nuôi chim non. Việc tuân thủ các yếu tố trên sẽ giúp bạn đạt hiệu quả cao trong việc nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản. Chũc bà con thành công!
