"Những Sai Lầm Phổ Biến Khi Ấp Trứng Khiến Tỷ Lệ Nở Thấp": Ấp trứng tưởng như đơn giản nhưng thực tế lại là một quá trình đòi hỏi sự chính xác cao. Chỉ cần một vài sai lệch nhỏ trong kỹ thuật hoặc thao tác cũng có thể khiến tỷ lệ nở giảm mạnh, ảnh hưởng đến cả lứa giống. Nhiều bà con gặp tình trạng ấp trứng tưởng là đúng cách nhưng kết quả lại không như mong đợi, mà nguyên nhân chủ yếu đến từ những lỗi cơ bản thường bị bỏ qua. Để giúp bà con tránh mắc phải, dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất trong quá trình ấp trứng và cách khắc phục hiệu quả.
1. Chọn trứng không đúng tiêu chuẩn
Trứng giống nếu không đảm bảo chất lượng ngay từ đầu thì dù kỹ thuật ấp có chuẩn tới đâu cũng khó đạt tỷ lệ nở cao. Đây là sai lầm đầu tiên mà nhiều bà con thường chủ quan.
- Chọn trứng quá nhỏ, quá to hoặc méo mó sẽ khiến phôi phát triển kém ổn định.
- Trứng để quá lâu trước khi ấp (trên 7 ngày) làm giảm tỷ lệ sống của phôi.
- Trứng dính phân, bẩn vỏ hoặc có vết nứt nhỏ dễ bị vi khuẩn xâm nhập gây hỏng trứng trong quá trình ấp.
- Không soi trứng để kiểm tra lòng đỏ và lòng trắng cân đối, buồng khí đúng vị trí.
Muốn tỷ lệ nở cao, ngay từ khâu chọn trứng bà con nên ưu tiên trứng mới (1–3 ngày), sạch sẽ, có hình dáng đều, không dị tật vỏ và đảm bảo trứng từ con giống khỏe mạnh.
2. Cài đặt nhiệt độ và độ ẩm sai lệch
Máy ấp trứng chỉ hiệu quả khi các thông số môi trường được thiết lập chính xác. Một trong những lý do tỷ lệ nở thấp là bà con cài đặt nhiệt – ẩm sai quy chuẩn hoặc không ổn định trong quá trình ấp.
- Nhiệt độ ấp cao hơn 38.5°C sẽ khiến phôi bị chết nóng, dị tật hoặc nở sớm, còn thấp dưới 36°C thì phôi phát triển chậm, yếu hoặc không nở.
- Độ ẩm không đủ khiến màng trứng khô, khó nở; ngược lại quá cao làm trứng bị ẩm, tăng nguy cơ nấm mốc.
- Bà con không theo dõi thường xuyên hoặc không điều chỉnh khi thời tiết thay đổi gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường bên trong máy.
- Không kiểm tra độ chính xác của cảm biến, để máy hoạt động sai thông số mà không biết.
Nhiệt độ nên duy trì ổn định 37.5–37.8°C và độ ẩm trong khoảng 55–65% cho giai đoạn đầu, tăng lên 70–75% ở 3 ngày cuối để hỗ trợ trứng nở thuận lợi.
3. Đảo trứng không đúng kỹ thuật
Đảo trứng là thao tác cực kỳ quan trọng để giúp phôi phát triển đều, tránh dính vỏ hoặc chết do nằm lệch. Nhiều bà con vẫn còn đảo sai cách hoặc đảo quá ít lần trong ngày.
- Không đảo trứng đều tay hoặc theo cùng một chiều liên tục gây lệch phôi, dính phôi vào màng trong.
- Đảo quá ít lần/ngày (dưới 3 lần) khiến trứng không được phân bố nhiệt đều.
- Dừng đảo quá sớm trước ngày 18 (đối với trứng gà) khiến phôi không xoay đúng vị trí để nở.
- Dùng tay đảo mà không rửa sạch, gây nhiễm khuẩn vỏ trứng.
Tốt nhất bà con nên sử dụng máy có chế độ đảo trứng tự động hoặc đảo bằng tay ít nhất 3–5 lần mỗi ngày và dừng đảo trước khi trứng nở khoảng 2–3 ngày tùy loại.
4. Vệ sinh máy ấp và trứng không đúng cách
Việc giữ vệ sinh sạch sẽ là yếu tố then chốt trong việc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc gây hại trong quá trình ấp. Tuy nhiên, nhiều bà con thường bỏ qua bước này hoặc làm không đúng cách.
- Không vệ sinh máy trước mỗi lần ấp dẫn đến tồn dư mầm bệnh từ các mẻ trước.
- Dùng hóa chất tẩy rửa mạnh khiến hơi hóa chất tồn lại trong máy ảnh hưởng đến phôi.
- Không vệ sinh tay khi xử lý trứng, dễ làm lây nhiễm vi khuẩn lên bề mặt vỏ trứng.
- Để trứng quá lâu ngoài môi trường nóng ẩm trước khi cho vào máy ấp.
Bà con nên vệ sinh máy kỹ bằng khăn ẩm hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ trước và sau mỗi lần ấp, đồng thời rửa tay sạch sẽ trước khi tiếp xúc với trứng.
5. Không soi trứng định kỳ để kiểm tra phôi
Soi trứng là bước quan trọng để phát hiện trứng không có phôi, trứng hỏng hoặc trứng có phôi yếu để loại bỏ kịp thời. Nếu không soi trứng, các trứng hỏng vẫn nằm trong máy sẽ ảnh hưởng tới môi trường chung và cả những quả trứng tốt.
- Không soi trứng sau ngày 7 và ngày 14 khiến không phát hiện sớm trứng chết phôi.
- Để trứng chết nằm lẫn trong máy ấp, tạo khí độc ảnh hưởng đến những trứng đang phát triển.
- Không có dụng cụ soi phù hợp, soi quá lâu hoặc ánh sáng quá mạnh làm nóng trứng.
Bà con nên soi trứng bằng đèn chuyên dụng vào ngày thứ 7 để kiểm tra phôi phát triển và ngày thứ 14 để loại bỏ trứng chết phôi, từ đó giữ môi trường máy luôn sạch và ổn định.
6. Quản lý điện và môi trường xung quanh máy ấp kém
Nguồn điện chập chờn hoặc môi trường đặt máy không phù hợp cũng là nguyên nhân gián tiếp khiến tỷ lệ nở không đạt như kỳ vọng.
- Máy đặt ở nơi ẩm thấp, bí khí làm nhiệt – ẩm không lưu thông đều.
- Có gió lùa hoặc ánh nắng chiếu trực tiếp gây biến động nhiệt độ trong máy.
- Mất điện đột ngột trong quá trình ấp mà không có biện pháp dự phòng.
- Máy ấp hoạt động liên tục nhiều mẻ mà không được nghỉ, bảo trì.
Máy ấp nên đặt ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và có nguồn điện ổn định. Nếu khu vực hay mất điện, bà con nên chuẩn bị máy phát điện mini hoặc nguồn lưu điện để tránh gián đoạn quá trình ấp.
Việc nắm rõ và tránh những sai lầm phổ biến khi ấp trứng là yếu tố then chốt giúp bà con nâng cao tỷ lệ nở và bảo đảm chất lượng giống. Không phải cứ có máy ấp tốt là đảm bảo kết quả, mà quan trọng hơn cả là sự hiểu biết và tuân thủ đúng kỹ thuật trong từng khâu. Với một quy trình chuẩn và kiến thức đầy đủ, bà con hoàn toàn có thể chủ động trong sản xuất giống, tiết kiệm chi phí và góp phần nâng cao hiệu quả chăn nuôi bền vững.
